Lời người dịch

Shunryu Suzuki

Trong sứ mệnh truyền Thiền từ Nhật Bản sang phương Tây, cụ thể và trực tiếp là Hoa kỳ, trong thế kỷ 20, có hai hình ảnh nổi bật cùng mang họ Suzuki là: Daisetz Suzuki và Shunryu Suzuki.

     Daisetz Suzuki (Linh Mộc Đại Chuyết, 1870-1966), với kinh nghiệm tu tập và sống Thiền, và với kiến thức rất uyên thâm về Thiền, ông đã chủ yếu quảng bá Thiền với người phương Tây qua những bài viết có hệ thống và đã được in thành sách tạo  ảnh hưởng sâu rộng khắp nơi trên thế giới, như Essays in Zen Buddhism, The Zen Doctrine of No Mind, Manual of Zen, The Training of the Zen Buddhist Monk, v. v… Đồng thời ông cũng đã giảng dạy Thiền ở một số trường đại học và diễn thuyết về Thiền nhiều nơi trên đất nước Hoa Kỳ cũng như một vài nước khác ở châu Âu. Nói chung, Thiền được Daisetz Suzuki truyền bá là Thiền công án.

     Shunryu Suzuki (Linh Mộc Tuấn Long, 1905-1971) chủ yếu truyền Thiền bằng cách tự mình ngồi thiền và những người muốn tu học cùng đến tham gia ngồi thiền với sư, dần dần họ trở thành nhóm. Rồi khi ngồi thiền với người học, sư bắt đầu nói những điểm cần thiết và quan trọng trong phép ngồi chỉ quán đả tọa (shikantaza), tức phép ngồi Thiền sư Đạo Nguyên chủ yếu xiểng dương. Những bài nói của sư được các đệ tử ghi âm, chép lại, hiệu đính thành sách và cho xuất bản như Zen Mind, Beginner’s Mind, Not Always So, Branching Streams Flow in the Darkness, v.v… 

     Một trong các tập sách đó, Zen Mind, Beginner’s Mind (Tâm Thiền, Tâm Ban Sơ) đã trở thành kinh điển cho những ai tu tập Thiền theo sự chỉ dạy của sư. Trong Zen Mind, Beginner’s Mind và Not Always So (Không Phải Luôn Luôn Như Vậy), Shunryu Suzuki xiểng dương rất sâu rộng pháp tu chỉ quán đả tọa, là pháp tu chỉ ngồi mà không dùng công án, và dùng pháp tu này để huấn luyện đệ tử của mình. Thiền của sư thuộc dòng Thiền Tào Động Nhật Bản, tức là được truyền xuống từ Thiền sư Đạo Nguyên ở thế kỷ 13.

     Có thể nói, cùng với Ba Trụ Thiền (The Three Pillars of Zen) của Philip Kapleau, Tâm Thiền, Tâm Ban Sơ (Zen Mind, Beginner’s Mind) của Shunryu Suzuki đã và đang ảnh hưởng rất sâu rộng trong gới học và tu Thiền ở Hoa Kỳ và những nơi khác ở phương Tây. Đến nay, cả hai đều đã có truyền thừa riêng trên đất Hoa Kỳ. Dòng Thiền của Shunryu Suzuki ở Nam Hoa Kỳ và dòng Thiền của Philip Kapleau ở Bắc Hoa Kỳ.

     Tâm Thiền, Tâm Ban Sơ được chúng tôi dịch từ nguyên tác, Zen Mind, Beginner’s Mind, gồm những bài tiểu tham do Shunryu Suzuki nói trực tiếp bằng tiếng Anh với đệ tử và được Marian Derby, một đệ tử thân cận của sư, thu âm trên băng, rồi chép lại, sau đó được Trudy Dixon, một đệ tử thân cận khác của sư, hiệu đính và sắp xếp lại thành sách. Cuối cùng, nó được Lão sư Richard Baker, người thừa kế Pháp của Lão sư Shunryu Suzuki, nhuận chính và trông nom việc xuất bản, và được nhà xuất bản Weatherhill ấn hành lần đầu tiên vào năm 1970, và lần thứ hai mươi vào năm 1993 tại New York, Hoa Kỳ. Ngôn ngữ được dùng để dịch ở đây là tiếng Việt phổ thông, cố gắng tương ứng với tiếng Anh được Lão sư Suzuki dùng trong lúc nói, đặc biệt là sư rất ít khi dùng thuật ngữ Phật giáo. Và ngay khi nói bằng tiếng Anh, ngôn ngữ nói của sư cũng thuộc dạng đặc biệt, như đã được các đệ tử người Mỹ cảm nhận. Sư đã sáng tạo một số đặc ngữ riêng của mình, vừa mang tính chất Đông phương vừa mang tính chất Tây phương, để truyền đạt Thiền của sư, khiến người nghe (đệ tử của sư) vừa ngỡ ngàng vừa thích thú và cố gắng thâm nhập điều sư muốn truyền đạt.

     Cuối cùng, dù đã cố gắng nhiều trong khi dịch nhưng chắc vẫn còn có chỗ sai sót, mong độc giả rộng lượng chỉ bảo cho. Đa tạ.

     Frederick, Thu 2015

Đỗ Đình Đồng