Hãy Tránh Xa Điều-ác, Vì Đó Là Thuốc Độc

13 Tháng Sáu 201620:10(Xem: 5291)

HÃY TRÁNH XA ĐIỀU-ÁC, VÌ ĐÓ LÀ THUỐC ĐỘC
Câu Chuyện Về Ông Thương Gia Mahādhana,
Kệ 123 - Kho Báu Sự Thật, Kinh Pháp Cú Minh Họa - Weragoda Sarada Maha Thero - Chuyển Ngữ: Nguyễn Văn Tiến - Hình Vẽ: P. Wickramanayaka  -
Source-Nguồn: www.buddhanet.net


kho bau su that(Shun Evil As Poison - The Story Of Mahādhana, Verse 123 - Treasury Of Truth, Illustrated Dhammapada - Weragoda Sarada Maha Thero - Illustrations by Mr. P. Wickramanayaka)

BÀI KỆ 123:

123. Vāṇijo’va bhayaṃ maggaṃ
appasattho mahaddhano
visaṃ jivitukāmo’va
pāpāni parivajjaye. (9:8)

Giống như một người thương-gia, phải tránh chở hàng trên con đường nguy hiểm,
vì xe mang nhiều món hàng quý-báu, nhưng có ít người theo bảo-vệ,
cũng như thế, những người ham sống, phải tránh xa thuốc độc,
tương tự như thế, mọi người hãy noi gương, phải tránh xa điều ác.

Trong khi cư trú tại Tu Viện Kỳ Viên (Jetavana), Đức Phật đã nói bài kệ nầy, về ông thương gia Mahādhana.

Mahādhana là một thương gia giàu có từ vùng Xá Vệ (Sāvatthi). Có một lần, năm trăm tên cướp đã dự định đi cướp Mahādhana, tuy nhiên, chúng đã không tìm ra được cơ hội. Trong khi đó, chúng nghe nói rằng ông thương gia sắp sửa đi buôn bán, và ông sẽ mang theo năm trăm xe chất nhiều hàng hóa có giá trị. Ông thương gia Mahādhana cũng mời các nhà sư đi cùng với ông, vì các nhà sư nầy cũng dự định đi trên cùng một chuyến hành trình, và ông thương gia hứa sẽ giúp cho những nhu cầu của các nhà sư. Vì thế, đã có năm trăm nhà sư cùng đi với ông thương gia. Những tên cướp có tin tức về chuyến đi, nên chúng đã tới nơi trước, và nằm chờ đợi đoàn lữ hành của ông thương gia. Tuy nhiên, ông thương gia đã dừng lại ở bìa rừng, mà khu rừng nầy là nơi bọn cướp đang chờ đợi. Đoàn lữ hành dự định là sau khi cắm trại ở đây vài ngày, rồi họ sẽ tiếp tục khởi hành. Bọn cướp có được tin tức là đoàn lữ hành sắp sửa khởi hành, nên chúng sửa soạn để cướp bóc; ngược lại, ông thương gia cũng có tin tức về sự phục kích của bọn cướp, nên ông quyết định trở về nhà. Lúc nầy, bọn cướp nghe nói là ông thương gia sẽ chuẩn bị trở về nhà; thế nên, bọn chúng chờ ông thương gia trên đường trở về nhà. Vài người dân làng báo cho ông thương gia biết về sự di chuyển của bọn cướp, nên ông thương gia quyết định nán ở lại làng trong một thời gian ít lâu. Khi ông thương gia nói với các nhà sư về ý muốn ở lại của ông, các nhà sư quyết định đi trở về Xá Vệ trước ông.

Khi trở về Tu Viện Kỳ Viên, các nhà sư đến gặp Đức Phật, và thông báo với ngài về việc hủy bỏ chuyến đi của họ. Đức Phật liền nói với các nhà sư, "Nầy các Tỳ Kheo, giống như ông Mahādhana tránh xa các cuộc bao vây của bọn cướp, cũng như thế, người ham sống phải tránh xa thuốc độc; tương tự như thế, một nhà sư khôn ngoan, hiểu biết rằng sống trong ba cõi giống như là một cuộc hành trình đầy nguy hiểm, cho nên ông ta cần phải cố gắng tránh xa, không làm điều ác." 

BÀI KỆ 123, GIẢI THÍCH TỪ TIẾNG PALI:

mahaddhano appasattho vāṇijo bhayaṃ maggaṃ
iva jivitukāmo visaṃ iva pāpāni parivajjaye

mahaddhano: một người rất giàu có; appasattho: đoàn lữ hành có ít người đi theo bảo vệ; vāṇijo: giống như một người thương gia; bhayaṃ maggaṃ iva: (tránh) con đường nguy hiểm; jivitukāmo: người ham sống; visaṃ iva: giống như là thuốc độc; pāpāni: hành vi ác; parivajjaye: tránh xa hoàn toàn

Giống như một người thương-gia khôn ngoan, và giàu có sẽ cẩn thận tránh chở hàng trên một con đường nguy hiểm (một con đường đã nổi tiếng vì thường xuyên có kẻ cướp), đặc biệt là nếu ông ta không mang theo nhiều người bảo vệ hàng, để đảm bảo an toàn. Cũng như thế, một người ham sống phải cẩn thận tránh xa thuốc độc. Tương tự như thế, mọi người phải noi gương, hoàn toàn tránh xa điều ác.

Bài kệ 123 trong Kinh Pháp Cú nầy, đã được anh Tâm Minh chuyển dịch thành thơ như sau:

(123) Tựa như một kẻ đi buôn. Có mang nhiều của nhưng không bạn bè. Tránh đường nguy hiểm chẳng đi, Hay người tham sống chẳng khi nào gần. Tránh liều thuốc độc vô ngần, Chúng sinh noi đó lo thân tâm mình. Tránh xa điều ác cho nhanh.

BÌNH LUẬN:

appasattho: đoàn lữ hành nhỏ của những người thương gia. Từ ngữ 'sattha' dùng để chỉ một nhóm người thương gia. Họ di chuyển từ nơi nầy sang nơi khác để trao đổi hàng hóa. Đôi khi họ di chuyển theo những đoàn lữ hành có khả năng đáng sợ (vì họ có nhiều người khỏe mạnh theo bảo vệ). Vào thời xưa, các đoàn lữ hành như thế gồm có các xe và các toa-xe do trâu bò kéo. Bởi vì họ phải đi qua nhiều vùng đất khác nhau, cho nên đôi khi họ bị tấn công bởi bọn cướp. Để đối phó với các cuộc tấn công như vậy, những người thương gia di chuyển trong các nhóm lớn, mà họ có khả năng đánh thắng được các cuộc tấn công của bọn cướp.

Trong các lời chú thích thông thường, sattha (là những người thương gia) được mô tả là các người thuộc về hai nhóm:(1) nhóm janghasattha: là những người bán hàng rong, và các người bán lẻ thường thường chính họ là người mang theo hàng hóa; (2) nhóm sakata sattha: là những người thương gia mang theo những chuyến xe chở đầy hàng hóa. Vào thời của Đức Phật, những đoàn lữ hành mang theo các chuyến xe là một đặc tính nổi bật trong nền kinh tế nầy. Trong bài kệ nầy, thói quen của những người thương gia rất giàu-có được nhấn mạnh. Nếu họ rất giàu có, nhưng số người lữ hành thì ít ỏi (appasattho), họ cần phải tránh xa 'những con đường nguy hiểm' (bhayaṃ maggaṃ). Những con đường nguy hiểm là những con đường bị bọn cướp dùng làm nơi sinh sống

pāpāni: là sự độc ác của thân, khẩu và ý. Sự độc ác được bắt nguồn từ lòng tham muốn (lobha, tham), sự thù hận (dosa, sân) và sự si mê (moha, si). Tham Sân Si là những hành vi cảm xúc mang lại sự bất hạnh cho chính mình, và cho những người khác. Sự độc ác là sự nguy hiểm và có đặc tính giống như là những tên cướp, và thuốc độc.

Source-Nguồn: http://www.buddhanet.net/pdf_file/dhammapadatxt1.pdf

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn